Fé láthair tá trí Phlean Teanga á fheidhmniú i gCiarraí, is iad san; Tobar Dhuibhne, Plean Teanga Chiarraí Thiar; Brí Úibh Ráthaigh, Plean Teanga Chiarraí Theas agus Dúchas an Daingin, Plean Teanga Bhaile Seirbhíse Gaeltachta Dhaingean Uí Chúis.
Níl aon tagairt don nGaelainn ná don nGaeltacht sa chaibidil seo. Baineann cúrsaí teanga leis na haon ghné de saol, ní hamháin an chaibidil fé'n nGaeltacht. Mar sin cheart tagairt sonrach a dhéanamh don nGaelainn agus don nGaeltacht sa chaibidil seo.
Is í an aidhm atá leis an bPleanáil Teanga ná cur le líon na gcainteoirí laethúla Gaelainne sa Ghaeltacht. Tá sé deachair an sprioc seo a baint amach muna bhfuil ar chumas muintir na Gaeltachta agus cainteoirí laethúla Gaelainne cur futhu go buan ina mbailte agus ina gceantair Gaeltachta féin.
Molaimid don gComhairle polasaí ar leith a dhréachta do chursaí tithíochta i gceantracha Gaeltachta fé 5.5, agus go dtabharfaí tús áite do chainteoirí Gaelainne agus iad ag iarraidh tithe a thógaint/a cheannach sa Ghaeltacht.
Molaimid don gComhairle ceist sonrach fé chumas, úsáid agus nosmhaireacht teanga a chur leis an bhfoirm iarratas ar chead phleanála, agus tús áite a thabhairt do mhuintir na Gaeltachta agus iarratas á dhéanamh acu ar chead phleanála.
Molaimid na leasaithe seo a leanus don bhfoclaíocht;
5.5 (lch 79.)
(a) A chinntiú go mbíonn gá fírinneach eacnamaíoch nó sóisialta nó teangeolaíoch leis an áitreabh buan
(e) Tús áite a thabhairt do mhuintir na Gaeltachta tithe a thógaint sa Ghaeltacht.
KCDP 5-12 :
I gCeantair Thuaithe atá faoi Thionchar Suntasach Uirbeach caithfidh iarrthóirí an tÚdarás Pleanála a shásamh go gciallaíonn an moladh atá go bhfuil gá eisceachtúil tithíocht thuaithe acu bunaithe ar naisc shóisialta agus/nó eacnamaíoch agus/nó Teangeolaíoch le ceantar áirithe
(f) Daoine a tógadh le Gaelainn nó a chuireann le saol na Gaeltachta nó atá ag tógaint a clann le Gaelainn
KCDP 5-13: I gCeantair Thuaithe atá faoi Thionchar Suntasach Uirbeach caithfidh iarrthóirí an tÚdarás Pleanála a shásamh go gciallaíonn an moladh go bhfuil gá eisceachtúil tithíocht thuaithe acu bunaithe ar naisc shóisialta agus/nó eacnamaíoch agus/nó Teangeolaíoch le ceantar áirithe
(f) Daoine a tógadh le Gaelainn nó a chuireann le saol na Gaeltachta nó atá ag tógaint a clann le Gaelainn
5.5.2.1 KCDP 5-21: A chinntiú go gcuireann aon fhorbairt chónaithe a deintear sa Ghaeltacht le cur chun chinn na teanga mar theanga laethúil na Gaeltachta.